شکاف لب یا کام چگونه بر روی دندان‌ها اثر می‌گذارد؟ (درمان)

یک شکاف بر روی لب، لثه و یا کام در جلوی دهان، می‌تواند مشکلات مختلفی را برای دندان‌ها ایجاد کند. به‌طوری‌که بر روی تعداد، اندازه، شکل و موقعیت دندان‌های شیری و دائمی تأثیر می‌گذارند. دندان‌های آسیب‌دیده در اثر لب شکری ، معمولاً در ناحیه‌ی شکاف قرار دارند؛ مانند دندان‌های لترال. شکاف در بین دندان نیش و دندان لترال ایجاد می‌شود. در برخی از موارد، دندان لترال کلاً در فرد وجود ندارد. دندان‌های واقع در ناحیه‌ی شکاف ممکن است آرایشی غیرطبیعی به خود گرفته باشند. در برخی از موارد، دندان‌های پیش مشکلاتی مانند دندان‌های لترال خواهند داشت.

درمان شکاف لب و کام

به‌طور کلی، اولین هدف برای درمان، ترمیم یا “بستن” شکاف لب یا کام  و درمان لب شکری در اولین زمان ممکن می‌باشد – در بین ۲ تا ۹ ماهگی. به‌ منظور داشتن عملکرد مناسب در لب‌ها، دندان‌ها و فک‌ها (برای توانایی صحبت کردن) و همچنین به‌ منظور بهبود وضعیت شنوایی، جلسه‌های درمانی دیگری نیز شکل می‌گیرند. بدین منظور ممکن است از جراحی پلاستیک، ارتودنسی، جراحی ارتودنسی و گفتاردرمانی استفاده شود.

بسته به میزان پیچیده بودن عارضه، روش‌های درمانی مکمل پس از درمان اولیه برای از بین بردن کامل نقوص مورد استفاده قرار می‌گیرند. برنامه‌ی درمانی کودک معمولاً شامل معاینات دندانپزشکی توسط متخصص کودکان در سن ۱ سالگی می‌باشد. پیوند استخوان برای ترمیم کام دهان ممکن است در سنین ۸ تا ۱۱ سالگی و در زمان رشد دندان‌های نیش توصیه شود. به ‌منظور اصلاح موقعیت دندان‌ها نسبت به یکدیگر، می‌توان از سن ۱۲ سالگی شروع به استفاده از ارتودنسی کرد. در برخی از موارد، جراحی ارتودنسی به ‌منظور درمان عارضه‌های جدی‌تر فک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مراقبت‌های دندانی و ارتودنسی برای کودکانی با شکاف لب و کام

یک کودک مبتلا به شکاف کام و لب ، به همان روش‌های پیشگیرانه و محافظتی کودکان عادی احتیاج خواهد داشت. با این‌ حال از آنجایی‌که ممکن است در کودکان دارای شکاف لب و کام (لب شکری)، مشکلاتی مربوط به عدم وجود، بدشکلی و یا نامرتب بودن دندان‌ها وجود داشته باشد، آن‌ها باید زودتر تحت معاینه‌ی دندان‌پزشک مطلع دراین‌باره قرار بگیرند.

مراقبت از دندان‌ها

با مراقبت مناسب از دندان‌ها، کودکان به دنیا آمده با شکاف لب و کام (لب شکری) نیز می‌توانند دندان‌های سالمی داشته باشند. مراقبت مناسب به معنی تمیز کردن، تغذیه‌ی مناسب و فلوراید زدن به دندان‌ها می‌باشد. استفاده از یک مسواک نرم و مناسب باید هم‌زمان با رشد دندان‌ها شروع شود. دستورالعمل‌های بهداشت دهان و روش‌های پیشگیرانه را می‌توان از دندان‌پزشک کودکان و یا یک دندان‌پزشک عمومی گرفت. بسیاری از دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که اولین معاینه‌ی دندانپزشکی کودک در حدود سن ۱ سالگی و در صورت وجود موارد غیرعادی در دندان‌های او، زودتر از ۱ سالگی شکل گیرد. معاینه‌ی اولیه معمولاً توسط تیم درمان شکاف لب و کام انجام می‌شود.

مراقبت‌های عمومی از دندان و مراجعه‌ی مرتب به دندان‌پزشک معمولاً از سن ۳ سالگی آغاز می‌شود. روش‌های درمانی توصیه‌شده به عوامل متعددی بستگی خواهند داشت. برخی از کودکان تنها به برخی از روش‌های پیشگیرانه نیاز دارند در حالی‌که در برخی دیگر، پر کردن و یا کشیدن دندان ضروری است.

درمان ارتودنسی

اولین معاینه‌ی ارتودنسی ممکن است حتی قبل از دندان درآوردن نوزاد انجام شود. هدف از انجام این کار، بررسی رشد صورت به خصوص رشد فک‌ها می‌باشد. بعداً با رشد دندان‌ها، دندان‌پزشک برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدتی را برای رسیدگی به نیازهای افراد ارائه می‌دهد. برای مثال در صورتی‌که دندان‌های فک بالای یک کودک به ‌خوبی در کنار دندان‌های فک پایین قرار نگیرند، متخصص ارتودنسی ممکن است یک دوره‌ی درمانی زودهنگام را برای اصلاح رابطه‌ی فک بالا و فک پایین پیشنهاد کند. معمولاً پس از انجام این دوره‌ی درمانی، یک دوره‌ی طولانی‌مدت دیگر وجود دارد که دندان‌پزشک در طی آن رشد صورت و دندان‌ها را تحت نظر می‌گیرد. با رشد دندان‌های دائمی، آخرین فاز ارتودنسی، توازن دندان‌ها را تأمین می‌کند.

درمان هماهنگ دندانپزشکی – جراحی

از آنجایی‌که با یک دوره‌ی بیهوشی می‌توان عمل‌های مختلفی را انجام داد، هماهنگی بین جراح و دندان‌پزشک اهمیت زیادی دارد. ترمیم یا کشیدن دندان را می‌توان در زمان انجام دیگر عمل‌های جراحی شکاف کام به انجام رساند.

جراح می‌تواند با انجام پیوند استخوان، عمل بازسازی شکاف را انجام دهد. متخصص ارتودنسی می‌تواند وسایل مخصوصی را بر روی دندان‌های فک بالا قرار داده و آن‌ها را برای انجام پیوند استخوان آماده کند. معمولاً قبل از آماده شدن بریس طبی مخصوص، از یکنگه‌دارنده‌ی موقتی بر روی پیوند استخوان استفاده می‌شود.

زمانی که کودک به سمت نوجوانی می‌رود، متخصص ارتودنسی و جراح دوباره تلاش‌های خود را هماهنگ کرده و در صورت غیرعادی بودن موقعیت فک‌ها و قرار نگرفتن صحیح دندان‌ها بر روی یکدیگر، به درمان این عارضه می‌پردازند. در صورتی‌که اصلاح موقعیت دندان‌ها تنها با کمک ارتودنسی ممکن نباشد، یک روش ترکیبی از ارتودنسی و جراحی شکاف لب و کام مورد استفاده قرار می‌گیرد. این عمل جراحی معمولاً بعد از جهش رشد دوران بلوغ انجام می‌شود.

دندان‌سازی

دندان‌ساز یا متخصص پروتز یک دندان‌پزشک متخصص است که دندان‌های مصنوعی و وسایل طبی مرتبط را تولید کرده و به افراد مبتلا به شکاف لب و کام یا لب شکری کمک می‌کند تا به خواسته‌های خود در زمینه‌ی غذا خوردن و صحبت کردن برسند. متخصص پروتز ممکن است از یک پل دندانی برای پر کردن جای دندان‌های از بین رفته استفاده کند. وسایل طبی کمکی نیز مانند “حباب گفتاری” و “لیفت کام” می‌توانند دهان را از حفره‌ی بینی جدا کرده و باعث طبیعی‌تر شدن نحوه‌ی حرف زدن فرد شوند.

دندان‌ساز باید به‌ منظور اطمینان از گرفتن بهترین نتایج، روش درمانی مورد استفاده‌ی خود را با جراح و یا متخصص ارتودنسی هماهنگ کند. زمانی که یک حباب گفتاری یا لیفت کام برای یک نفر ساخته می‌شود، این امر باید با متخصص گفتاردرمانی او در میان گذاشته شود. برای افرادی که از این وسایل استفاده می‌کنند، مراقبت از دندان‌های نگه‌دارنده‌ی این وسایل اهمیت بسیار زیادی دارد.