روشهای اصلی که برای بستن فاصله بین دندان وجود دارد، عبارتند از:( رفع فاصله بین دندانها )
ارتودنسی
روشهای جدید ارتودنسی اغلب برای اصلاح موقعیت دندانهایی که دچار انحراف یا شلوغی هستند،( رفع فاصله بین دندانها ) مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر آن از ارتودنسی برای رفع فاصله بین دندان ها و اصلاح ناهنجاریهای فک و دندان استفاده میشود. بعضی از کارآمدترین روشهایارتودنسی دندانهای فاصله دار، عبارتند از:
انواع بریسهای ارتودنسی
بریسهای ثابت لینگوال، که بر روی سطح پشتی دندانها قرار میگیرند و حتی در هنگام لبخند زدن هم دیده نمیشوند. کارآیی این بریسها در رفع فاصله بین دندانها، دقیقاً مشابه با بریسهای فلزی میباشد.
بریسهای ثابت فلزی، این نوع از بریس بیشترین کارآیی را در درمان ناهنجاریها و فاصله بین دندانها دارد. انتخاب این روش به ترجیح خود بیمار و مبلغی که میتواند هزینه کند، بستگی دارد. اما نتیجهای که در نهایت از همه این روشها به دست میآید، با هم یکسان است. بریسهای فلزی امروزی در مقایسه با انواع قدیمیتر، اندازه خیلی کوچکتری دارند و کمتر در دهان قابل دیده شدن هستند. همچنین کشهایی با رنگهای مختلف و قابل تغییر برای بریسهای فلزی جدید وجود دارد که میتوان از آن برای ارتودنسی کودکان استفاده کرد.
بریسهای سرامیکی رنگ دندان و شفاف، این بریسها را میتوان همراه با براکتهای کریستالی شفاف استفاده کرد تا از نظر ظاهری، حالت مخفیتری داشته باشد.
بریس متحرک، نوع جدیدتری از بریس است که به ثبت رسیده و برای اصلاح سریع، ایمن و مؤثر ناهنجاریهای دندان و نیز هدایت آرام و تدریجی دندانهای جلو به موقعیت صحیح خود، مورد استفاده قرار میگیرد.
بریسهای متحرک شفاف، از قبیل بریسهای نامرئی که استفاده از آنها برای درمانهای ارتودنسی در بزرگسالان، به طور فزایندهای در حال گسترش است.
باندینگ (کامپوزیت)
در سالهای اخیر، روش باندینگ به عنوان یک روش بسیار کارآمد جهت از بین بردن فاصله بین دندانها شناخته شده است. باندینگ در صورتی میتواند بهترین گزینه درمانی برای شما باشد که:
- بخواهید هر چه سریعتر به نتیجه برسید.
- به دنبال روشی ارزانتر و دارای خاصیت تهاجمی کمتر نسبت به ونیر و روکش دندان باشید.
- مشکلات دیگری از نظر زیبایی دندانها هم داشته باشید که بتوان آن را با استفاده از باندینگ برطرف کرد.
- ترجیح میدهید از روشی استفاده کنید که نتایج آن برگشتپذیر و قابل اصلاح باشد.
از روش باندینگ میتوان به صورت موفقیتآمیزی هم برای دندانها بالا و هم دندانهای پایین استفاده کرد. اما یکی از معایب این روش آن است که احتمال ترک خوردن، شکستن و جرم گرفتن دندانهایی که باندینگ شدهاند، بیشتر از دندانهای معمولی و سالم است. این مطلب، به طور خاص در مورد دندانهای جلوی پایین که حساسیت بیشتری در برابر فشار ناشی از جویدن و گاز زدن به غذا دارند، صدق میکند. بنابراین کاملاً طبیعی است که در طول مدتی که باندینگ بر روی دندان شما عمر میکند، مجبور باشید که عملهای ترمیمی کوچکی هم در جهت مراقبت و نگهداری از آن انجام بدهید. در واقع اگر شما دندانی دارید که از باندینگ برای درمان آن استفاده کردهاید، لازم است که حتماً سه تا چهار بار در سال دندانهای خود را به صورت حرفهای جرمگیری و تمیز کنید. البته حتی در صورت رعایت این موارد هم، ممکن است باندینگ دندان بعد از ۵ تا ۸ سال مجدداً نیاز به ترمیم یا تعویض داشته باشد.
ونیر و روکشهای پورسلاین (ترمیم و تعویض)
ونیرهای پورسلاین از نظر زیبایی و شکل ظاهری، خیلی بهتر از باندینگ هستند. ونیر در صورتی میتواند بهترین گزینه برای شما باشد که:
- زیبایی ظاهری در مقایسه با هزینه درمان، اولویت بیشتری برای شما داشته باشد.
- با تراشیدن یا برداشتن قسمتی از مینای دندان خود در صورت لزوم، مشکلی نداشته باشید.
- نخواهید که از باندینگ به خاطر حساسیت در برابر ترک خوردن و شکستن و نیز از روکش به خاطر بالا بودن هزینه آن استفاده کنید.
اگرچه باندینگ به عنوان سریعترین راه برای از بین بردن فاصله بین دندانها شناخته میشود، اما روکش کردن دندان با ونیر پورسلاین هم گزینه دیگری است که با آن میتوانید سریع به نتیجه برسید. البته برای استفاده از ونیر لازم است که حداقل دو جلسه به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید و هزینه آن هم معمولاً خیلی بیشتر از باندینگ است. اما مزیت اصلی ونیر، دقت خیلی بالایی است که از نظر متناسب بودن با وضعیت سایر دندانها خواهد داشت. این روش در مواردی که فاصلههای بین دندانها به حالت یکنواخت نباشد، کارآیی بسیار خوبی دارد. یک دلیل دیگر برای استفاده از ونیرهای پورسلاین آن است که بر روی آنها جرم و لکههای زرد تشکیل نمیشود.
روکش و پُل (بریج)
علیرغم آنکه روکشها میتوانند نتایج خیلی خوبی از نظر زیبایی دندان به دنبال داشته باشند (دقیقاً مانند باندینگ، در پُر کردن فاصلهها و شفاف کردن رنگ دندانها کارآیی خوبی دارد)، اما معمولاً برای از بین بردن فاصله بین دندانها از این روش استفاده نمیشود. زیرا برای جایگذاری روکش بر روی دندان لازم است که قسمت قابل توجهی از ساختار طبیعی مینای دندان تراشیده شود. اما در موارد خاصی که خود مینای دندان به شدت آسیب دیده باشد، این روکشها میتوانند بهترین گزینه برای درمان آن باشند و حالت ظاهری ظریف و زیبایی هم برای دندان ایجاد میکند.
به طور کلی برای رفع فاصله بین دندانها در اغلب موارد بهتر است که از روشهایی که کمتر تهاجمی باشند، مانند ارتودنسی یا باندینگ استفاده شود. اما در شرایط خاصی هم ممکن است روکش کردن دندان بهترین گزینه برای درمان آن باشد. استفاده از روکشها در صورتی میتواند بهترین روش برای رفع فاصله بین دندانهای شما باشد که:
- مینای دندانهای شما به شدت آسیب دیده باشد.
- شکل یا وضعیت دندانهای شما از نظر ردیف و مرتب بودن، نیاز به اصلاحات اساسی داشته و یا خودتان مایل به انجام چنین تغییراتی باشید.
- با تراشیدن و از دست رفتن قسمتی از ساختار مینای دندان که برای نصب روکش لازم است و نیز با هزینه بالای این روش مشکلی نداشته باشید.
به خاطر داشته باشید که روش روکش کردن دندان در مقایسه با باندینگ و ونیر، به صرف وقت و هزینه بسیار بیشتری نیاز دارد. از طرفی روکشها به آن راحتی که ونیرها و باندینگ دچار ترک خوردگی و شکستگی میشوند، ترک نمیخورند، اما باز هم ممکن است لازم باشد که ظرف ۵ تا ۱۵ سال، دوباره جایگزین شوند.