اصلاح و درمان اپن بایت(به هم نرسیدن و فاصله بین دندان های بالا و پایین)

اپن بایت چیست؟

اپن بایت (عدم همرسی دندان‌های بالا و پایین) یک نوع نامرتبی دندان‌ها است که در نتیجه آن دندان‌های فک بالا و پایین بر روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند. درمان این نوع خاص نامرتبی دندان‌ها نیازمند استفاده از روش‌های ارتودنسی است. به این ترتیب لازم است به مطب متخصص ارتودنسی مراجعه شده و با تشخیص علت ایجاد مشکل، درمان مناسب بر روی بیمار انجام شود.(اصلاح و درمان اپن بایت)

انواع اپن بایت

این مشکل به سه دسته کلی طبقه‌بندی می‌شود:

• اپن بایت دندان‌های قدامی- در این شرایط همپوشانی بین دندان‌های جلوی دهان بر روی فک بالا و پایین در هنگام بستن فک ایجاد نمی‌شود.
• اپن بایت دندان‌های خلفی- در این شرایط بین دندان‌های عقب دهان بر روی فک بالا و پایین در هنگام بستن دهان تماس ایجاد نمی‌شود.
• اوربایت ناقص- در این شرایط دندان‌های قدامی فک پایین با دندان‌های قدامی فک بالا یا بافت نرم داخل دهان در هنگام بستن فک تماس پیدا نمی‌کنند.

دلایل ایجاد مشکل اپن بایت

دلایل ایجاد اپن بایت دندان‌های قدامی

مشابه سایر انواع نامرتبی دندان‌ها، اپن بایت می‌تواند ریشه ژنتیک داشته یا در نتیجه عوامل خارجی ایجاد شود. در حقیقت، اپن بایتدندان‌های قدامی در نتیجه عوامل مختلف ایجاد می‌شود و به همین خاطر تعیین علت دقیق مشاهده این شرایط در بسیاری از مواقع امکان‌پذیر نیست. به هر حال، این شرایط ممکن است در موارد زیر مشاهده شود:

• دراز بودن صورت به خاطر رشد استخوان
• عادت مکیدن انگشت شست و یا استفاده طولانی مدت از شیشه در کودکی
• عادت بیرون راندن زبان (tongue thrusting) که می‌تواند در نتیجه مشکلات مفصل گیجگاهی (TMJ) ایجاد شود.

دلایل ایجاد اپن بایت دندان‌های خلفی

در مقایسه با شرایط اپن بایت دندان‌های قدامی، اپن بایت دندان‌های خلفی کمتر در بین افراد مشاهده می‌شود و به همین خاطر دلیل ایجاد آن به خوبی مشخص نیست. به هر حال برخی محققان بیان می‌کنند اپن بایت دندان‌های خلفی می‌تواند در نتیجه شرایط زیر ایجاد شود:

• ایجاد مشکل در فرآیند رشد دندان‌های عقب دهان
• رشد غیر کامل دندان‌های عقب دهان

مشکلاتی که به خاطر اپن بایت برای فرد ایجاد می‌شود

عمده‌ترین دلیلی که به خاطر آن افراد به دنبال رفع مشکل اپن بایت هستند، ایجاد ظاهر زیبا در ناحیه صورت یا رفع مشکلات ظاهری است. در حقیقت اپن بایت دندان‌های قدامی می‌تواند بر وضعیت ظاهری لبخند فرد تاثیر منفی داشته و اعتماد به نفس فرد را کاهش دهد. علاوه بر این، اپن بایت می‌تواند باعث ایجاد مشکلات خاص در ارتباط با توانایی تکلم فرد شود که در اصطلاح به آن لیسپینگ (lisping) می‌گویند. به این ترتیب فرد در ادای برخی حروف دچار مشکل می‌شود.

درمان اپن بایت

درمان اپن بایت با سه روش به شرح زیر امکان‌پذیر است:

• استفاده از بریس و هدگیر برای اصلاح اپن بایت- در صورتی که بیمار جوان بوده و استخوان‌های وی در حال رشد باشند، از این شرایط می‌توان برای عقب کشیدن دندان‌های انتهای دهان به سمت بالا برای ایجاد وضعیت مناسب در ارتباط با قرار گرفتن دندان‌ها بر روی یکدیگر استفاده کرد. در این حالت با توجه به شدت مشکل، گگ دهانی (bite blocks) و بریس‌های ارتودنسی ممکن است به همراه هدگیر برای درمان مورد استفاده قرار گیرند. به هر حال، در صورتی که فرد عادت‌هایی که باعث ایجاد مشکل اپن بایت شده را ترک نکند، درمان اپن بایت با این روش ممکن است دائمی نباشد.

• استفاده از عمل جراحی- عمل جراحی برای به هم نرسیدن دندان های بالا و پایین زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فرآیند رشد استخوان متوقف شده و مشکلات ایجاد شده به خاطر این شرایط جدی باشند. در این حالت معمولاً اپن بایت باعث شده ظاهر فرد به شدت تحت تاثیر قرار گیرد و در حقیقت امکان دستیابی به نتایج مناسب با استفاده از سایر روش‌های درمانی وجود ندارد. به این ترتیب عمل جراحی اصلاح فک یا ارتوگناتیک (orthognathic) می‌تواند نتایج ماندگار و بلندمدت در ارتباط با مشکل اپن بایت ایجاد کرده و نیز سایر مشکلات دهان و دندان فرد را نیز در صورت نیاز تحت درمان قرار دهد. در این عمل جراحی موقعیت فک بالا اصلاح شده و با استفاده از پلاک و پیچ، موقعیت آن در محل جدید تثبیت می‌شود. معمولاً پس از این جراحی لازم است از بریس‌های ارتودنسی برای ایجاد هماهنگی بین دندان‌ها استفاده شود. توجه داشته باشید کل فرآیند درمان در این حالت (شامل عمل جراحی و استفاده از بریس‌های ارتودنسی) به چند سال زمان جهت تکمیل نیاز خواهد داشت.

• پذیرش اپن بایت- در مواردی که مشکل خفیف باشد، اپن بایت به حال خود رها شده و فقط اصلاحات محدود در دندان‌ها ایجاد می‌شود. علاوه بر این گاهی اوقات ممکن است در مواردی که مشکل بیمار شدید باشد نیز در صورت عدم تمایل فرد به استفاده از عمل جراحی و عدم امکان استفاده از سایر روش‌ها برای درمان، این مشکل به صورت درمان نشده به حال خود رها شود.

هزینه درمان اپن بایت چقدر است؟

مبلغ پرداختی برای این درمان به حجم درمان مورد نیاز برای آن و نیز شدت مشکل بستگی دارد. به این ترتیب هزینه استفاده از بریس‌های ارتودنسی احتمالاً کمتر از عمل جراحی خواهد بود، اما این هزینه نیز از پزشکی به پزشک دیگر متفاوت است.

توجه داشته باشید برخی از موسسات ارائه دهنده خدمات بیمه ممکن است بخشی از هزینه این درمان را در صورتی که درمان با اهداف غیر زیبایی انجام شود، تحت پوشش خود قرار دهند. به همین خاطر بهتر است قبل از شروع درمان درباره این موضوع با موسسه بیمه کننده صحبت شود.

چگونه می‌توان از مشکل اپن بایت پیشگیری کرد؟

با توجه به اینکه اپن بایت در نتیجه عوامل مختلف ایجاد می‌شود، پیشگیری قطعی از آن در بسیاری از مواقع امکان‌پذیر نیست. به هر حال همواره می‌توان از برخی روش‌های خاص برای حداقل کردن احتمال ایجاد مشکل اپن بایت به شرح زیر استفاده کرد:

• ترک عادت مکیدن انگشت یا بیرون دادن زبان و کاهش وابستگی کودک به استفاده از شیشه. این عادت‌ها در سنین پایین ایجاد می‌شوند و همواره به والدین توصیه می‌شود با استفاده از روش‌های مناسب این عادت‌ها را در کودک خود از بین ببرند. پس از اینکه عادت مکیدن انگشت متوقف گردید، مشکل اپن بایت معمولاً به خودی خود با گذشت چند سال برطرف خواهد شد.
• در بهترین حالت لازم است مشکل اپن بایت در مراحل اولیه شکل‌گیری درمان شود تا به این ترتیب بتوان از عوارض احتمالی بعدی که ممکن است نیاز به استفاده از عمل جراحی برای درمان داشته باشند، پیشگیری کرد.