اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMD، TMJ)

اختلالات مفاصل گیجگاهی فکی

مدت زمان مطالعه: 12 دقیقه

مفصل گیجگاهی فکی شما لولای است که فک شما را به استخوان های تمپورال جمجمه که در جلوی هر گوش قرار دارند، متصل می کند. این به شما امکان می دهد فک خود را بالا و پایین و پهلو به پهلو حرکت دهید تا بتوانید صحبت کنید، بجوید و خمیازه بکشید.

مشکلات فک و عضلات صورت که آن را کنترل می کنند به عنوان اختلالات گیجگاهی فکی (TMD) شناخته می شوند. اما ممکن است آن را به اشتباه به نام TMJ، پس از مفصل بشنوید.

دکتر فاطمه تیموری متخصص ارتودنسی اصفهان و متخصص جراحی فک و صورت در اصفهان ، فارغ التحصیل دوره تخصصی ارتودنسی در سال ۱۳۹۱ و عضو هیات علمی بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اصفهان که در زمینه ی اختلالات مفاصل گیجگاهی فکی نیز متخصص هستند و مفتخر هستند به شما بیماران گرامی خدمات ارائه دهند.

چه چیزی باعث TMD می شود؟

ما نمی دانیم چه چیزی باعث TMD می شود. دندانپزشکان بر این باورند که علائم ناشی از مشکلات عضلات فک یا قسمت هایی از خود مفصل است.

آسیب به فک، مفصل یا عضلات سر و گردن – مانند ضربه شدید یا ضربه شلاق – می تواند منجر به TMD شود. علل دیگر عبارتند از:

دندان قروچه یا فشردن دندان ها، که فشار زیادی به مفصل وارد می کند.
حرکت بالشتک یا دیسک نرم بین توپ و سوکت مفصل.
آرتریت در مفصل.
استرس، که می تواند باعث سفت شدن عضلات صورت و فک یا فشردن دندان ها شود.

علائم چیست؟

TMD اغلب باعث درد و ناراحتی شدید می شود. ممکن است موقتی باشد یا چندین سال طول بکشد. ممکن است یک یا هر دو طرف صورت شما را تحت تاثیر قرار دهد. زنان بیشتر از مردان به آن مبتلا هستند و در بین افراد بین 20 تا 40 سال شایع‌تر است.

بیشتر بخوانید

خوراکی های ممنوع ارتودنسی

علائم رایج عبارتند از:

درد یا حساسیت در صورت، ناحیه مفصل فک، گردن و شانه‌ها و داخل یا اطراف گوش هنگام جویدن، صحبت کردن یا باز کردن دهان.
مشکلات زمانی که سعی می کنید دهان خود را کاملا باز کنید.
فک هایی که در موقعیت دهان باز یا بسته “گیر” یا “قفل” می کنند.
صداهای کلیک کردن، ترکیدن یا رنده شدن در مفصل فک هنگام باز کردن یا بستن دهان یا جویدن به گوش می رسد. این ممکن است دردناک باشد یا نباشد.
احساس خستگی در چهره شما.
مشکل در جویدن یا گاز گرفتن ناگهانی ناراحت کننده – گویی دندان های بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی گیرند. درباره مزایا و معایب جراحی تراز دندان بیشتر بدانید.
تورم در کنار صورت شما.

همچنین ممکن است دندان درد، سردرد، گردن درد، سرگیجه، گوش درد، مشکلات شنوایی، درد بالای شانه و صدای زنگ در گوش (وزوز گوش) داشته باشید.

پیشنهاد مطالعه: در جراحی های ارتوگناتیک یا جراحی فک چه اتفاقی می افتد؟

TMD چگونه تشخیص داده می شود؟

بسیاری از شرایط دیگر باعث علائم مشابه می شوند – مانند پوسیدگی دندان، مشکلات سینوسی، آرتریت یا بیماری لثه. برای اینکه بفهمد چه چیزی باعث بیماری شما شده است، دندانپزشک در مورد سابقه سلامتی شما سؤال می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.

آن‌ها مفاصل فک شما را از نظر درد یا حساسیت بررسی می‌کنند و وقتی آنها را حرکت می‌دهید، به صدای کلیک، ضربه زدن یا رنده کردن گوش می‌دهند. آنها همچنین مطمئن خواهند شد که فک شما همانطور که باید کار می کند و هنگامی که دهان خود را باز یا بسته می کنید قفل نمی شود. بعلاوه گاز شما را آزمایش می کنند و مشکلات عضلات صورت شما را بررسی می کنند.

بیشتر بخوانید

تسکین درد و ناراحتی پس از ارتودنسی

دندانپزشک شما ممکن است عکس‌برداری با اشعه ایکس کامل صورت بگیرد تا بتواند فک‌ها، مفاصل گیجگاهی فکی و دندان‌های شما را ببیند تا سایر مشکلات را رد کند. آنها ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های دیگری مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT) داشته باشند. MRI می تواند نشان دهد که آیا دیسک TMJ در موقعیت مناسبی که فک شما حرکت می کند یا خیر. سی تی اسکن جزئیات استخوانی مفصل را نشان می دهد.

ممکن است برای مراقبت و درمان بیشتر به یک جراح دهان (که جراح فک و صورت نیز نامیده می شود) ارجاع شوید. این پزشک متخصص جراحی در کل صورت، دهان و ناحیه فک و اطراف آن است. همچنین ممکن است به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا مطمئن شوید که دندان ها، ماهیچه ها و مفاصل شما همانطور که باید کار می کنند.

درمان های خانگی برای TMD

کارهایی وجود دارد که می توانید به تنهایی برای کمک به کاهش علائم TMD انجام دهید. ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که برخی از این درمان ها را با هم امتحان کنید.

داروهای بدون نسخه مصرف کنید.

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن، می توانند درد و تورم عضلانی را تسکین دهند.

از گرمای مرطوب یا بسته های سرد استفاده کنید.

یک کیسه یخ را به مدت 10 دقیقه در کنار صورت و ناحیه شقیقه خود قرار دهید. چند کشش ساده فک انجام دهید (اگر دندانپزشک یا فیزیوتراپ شما آنها را تأیید کند). وقتی کارتان تمام شد، یک حوله یا پارچه گرم را به مدت 5 دقیقه کنار صورت خود نگه دارید. این روتین را چند بار در روز انجام دهید.

بیشتر بخوانید

طول دوره درمان ارتودنسی چقدر است؟

غذاهای نرم بخورید.

ماست، پوره سیب زمینی، پنیر دلمه، سوپ، تخم مرغ، ماهی، میوه ها و سبزیجات پخته شده، لوبیا و غلات را به منوی خود اضافه کنید. غذاها را به قطعات کوچک برش دهید تا کمتر بجوید. از غذاهای سفت و ترد (مانند چوب شور و هویج خام)، غذاهای جویدنی (مثل کارامل و تافی) و لقمه های غلیظ یا بزرگ که نیاز به باز کردن آنها دارند، صرف نظر کنید.

از حرکات شدید فک خودداری کنید.

خمیازه کشیدن و جویدن (مخصوصاً آدامس یا یخ) را به حداقل برسانید و فریاد نزنید، آواز نخوانید یا کاری که شما را مجبور به باز کردن گسترده می کند، انجام ندهید.