علت دردسرساز شدن دندان عقل چیست؟
در طول تاریخ چگونگی ساختار بدن انسان دستخوش تغییرات متعدد شده است. یکی از این تغییرات در انسان امروزی کوچک‌تر شدن استخوان فک بود که باعث شد تا امکان جای گرفتن مناسب هر ۳۲ دندان در دهان از او سلب بشود. به همین خاطر زمانی که دندان عقل درمی‌آید، ممکن است به‌خاطر نداشتن فضای کافی به دندان‌های مجاورش فشار وارد کند و مشکل‌ساز بشود. مشکل دیگر مربوط به زمانی است که دندان‌های دیگر امکان پدیدار شدن کامل دندان عقل را به آن نمی‌دهند و نصف‌ونیمه سر بر می‌آورد. این مسئله باعث میشود تا منفذ کوچکی در اطراف دندان عقل به وجود بیاید و باکتری‌ها از طریق آن به قسمت داخل لثه راه پیدا کنند. عفونت ناشی از ورود باکتری‌ها می‌تواند منجر به درد، ورم کردن، خشکی فک و برخی اختلالات دیگر بشود. به‌علاوه زمانی که دندان کامل بیرون نمی‌آید، احتمال خراب شدن آن یا آسیب رساندنش به لثه بیشتر میشود، چراکه معمولا در تماس با برس مسواک قرار نمی‌گیرد و مانند دیگر دندان‌ها از آلودگی پاک نمی‌شود.
البته کسانی هم هستند که دندان عقل در دهان‌شان پدیدار نمی‌شود. یا آنکه حداقل زیر لثه باقی می‌ماند و امکان آن را پیدا نمی‌کند. به‌باور محققان این مسئله می‌تواند چند علت مختلف داشته باشد: وضعیت ریشهٔ دندان عقل، زاویهٔ قرارگیری آن، اندازهٔ آن و فضای خالی موجود در استخوان فک از جمله علل تأثیرگذار بر این مسئله هستند.
حتی اگراین دندان سالم و در موقعیت مناسب پدیدار شده باشد، باز هم به توصیهٔ افراد متخصص بهتر است اقدام به کشیدن آن کنید و به این طریق، از بیماری‌ها و اختلالات احتمالی آتی پیشگیری کنید.این دندان در قسمت انتهایی دهان قرار دارد و در بسیاری از مواقع به‌مانند سایر دندان‌ها تمیز نمی‌شود. به‌همین خاطر است که دندان‌پزشکان به بسیاری از مراجعان خود توصیه می‌کنند دندان‌های عقل‌شان را بکشند.
چرا به این دندان «دندان عقل» گفته میشود؟
دندان‌های عقل بعد از دیگر دندان‌های آسیاب و معمولا بین 17 تا 23 سالگی پدیدار می‌شوند. اصطلاحی که برای آن در نظر گرفته‌اند به همین دیرتر درآمدن‌ها آن مرتبط است و به‌احتمال زیاد ریشه در این باور قدیمی دارد که هرچه سن انسان بالاتر برود، عقل و خرد او بیشتر خواهد شد.
صحبت های خانم دکتر فاطمه تیموری را در این باره بشنوید.
ادامه مطلب را در صفحه اینستاگرام دکتر فاطمه تیموری ببینید.
روند بررسی وضعیت دندان عقل در دهان و توصیه‌های اولیه
برای بررسی چگونگی وضعیت دندان عقل باید نظر دندان‌پزشک را جویا شد. او با عکس‌برداری از دهان وجود دندان عقل و چگونگی جهت‌گیری آن را مشخص می‌کند. در بعضی موارد هم ممکن است برای بررسی بیشتر و تخصصی‌تر به نظر جراح دهان و دندان احتیاج باشد.
پس از انجام بررسی‌های لازم و حتی در صورتی که موقعیت دندان عقل مناسب باشد، ممکن است صلاحدید دندان‌پزشک یا جراح در کشیدن آن باشد. اگر دندان عقل به حال خود رها بشود، احتمال دارد در آینده مشکل‌ساز بشود و برای کشیدن، به جراحی نیاز پیدا کند. به همین خاطر است که گاهی کشیدن پیش از موعد توصیه میشود. کشیدن دندان عقل برای کسانی که کم‌سن‌وسال‌تر هستند، راحت‌تر است، چراکه هنوز ریشهٔ آن در لثه‌شان محکم نشده است و استخوان آن ناحیه در دهان‌شان چندان محکم نیست. هرچه سن بالاتر برود، مدت‌زمان لازم برای بهبود و ریکاوری پس از کشیدن دندان بیشتر خواهد شد.
آزمایش اولیه برای مشخص شدن موقعیت دندان عقل و کشیدن آن
چگونگی کشیدن دندان عقل و دردآور یا راحت بودن آن به مسائلی چون موقعیت دندان و زمانی که برای کشیدن آن اقدام می‌کنید دارد. پس از انجام آزمایش‌های اولیه و مشاهدهٔ عکس‌های گرفته‌شده، دندان‌پزشک شما را از چگونگی روند کار و اینکه به جراحی نیاز خواهد بود یا خیر آگاه خواهد کرد. اگر دندان عقل کامل بیرون آمده باشد، کشیدن آن به‌سادگی و مثل هر دندان دیگری خواهد بود. اما گاهی قسمتی از آن زیر لثه یا حتی استخوان فک باقی می‌ماند و در این مواقع، کشیدن آن مستلزم ایجاد شکاف در لثه یا برداشتن بخشی از استخوان که روی آن قرار دارد خواهد بود.
معمولا زمانی که این دندان زیر استخوان فک قرار می‌گیرد، آن را تکه‌تکه خارج می‌کنند تا بخش کوچک‌تری از استخوان فک برداشته بشود و آسیب کمتری به آن برسد.
کشیدن دندان عقل
پیش از کشیدن این دندان در بافت‌های اطراف آن در دهان از بی‌حس‌کنندهٔ موضعی استفاده میشود. همان بی‌حس‌کننده‌ای که برای پر کردن دندان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بعضی موارد ممکن است به صلاحدید دندان‌پزشک یا جراح متخصص از آرام‌بخش هم برای کنترل اضطراب استفاده بشود. از جمله آرام‌بخش‌هایی که برای این منظور استفاده می‌شوند می‌توان به نیتروس اکساید (گاز خنده‌آور)، قرص‌هایی مثل والیوم (یا دیازپام) یا آرام‌بخش‌هایی که به‌وسیلهٔ سرنگ تزریق می‌شوند اشاره کرد.
در صورت استفاده از نیتروس اکساید، مشکلی برای رانندگی نخواهید داشت. در دو صورت دیگر، برای رعایت مسائل ایمنی به همراه نیاز خواهید داشت.
